جدول برنامه غذایی مرغ گوشتی از روز ۱ تا ۴۲؛ راهنمای کامل و دقیق
اگر به دنبال برنامه غذایی جوجه گوشتی هستید که مرحله به مرحله از روز اول تا پایان روز ۴۲ را پوشش دهد، این مقاله می تواند راهنمای شما باشد. در اینجا، یک نقشه راه عملی، علمی و قابل اجرا برای تغذیه مرحله ای مرغ گوشتی تهیه شده است که بر پایه‌ی تقسیم بندی دان به سه بخش اصلی و تحلیل داده‌های واقعی از مزارع موفق نوشته شده. هدف ما ارائه اطلاعاتی کاربردی و قابل فهم است که شما را در رسیدن به بهترین ضریب تبدیل خوراک (ضریب تبدیل فارم) و حداکثر افزایش وزن هفتگی یاری دهد.
چرا تنظیم برنامه غذایی مرحله ای برای جوجه گوشتی اهمیت دارد؟
در پرورش طیور، زمان برابر با پول است. با توجه به چرخه‌ی پرورش ۴۲ روزه، هر هفته نقش تعیین کننده ای در سود آوری یا ضرر دارد. جیره مرحله ای به معنای استفاده از دان‌های مختلف در دوره های متفاوت رشدی است. بدن جوجه‌ها در هر مرحله نیازهای تغذیه ای خاصی دارد؛ از جمله پروتئین، انرژی، مواد معدنی و ویتامین ها. بی توجهی به این نیازها باعث کاهش رشد، ضعف سیستم ایمنی و حتی افزایش تلفات می‌شود.
استفاده از دان استارتر در روزهای ابتدایی، تقویت سیستم ایمنی و رشد اولیه را هدف می‌گیرد. در مراحل بعدی با دان پیش دان و سپس دان فینیشر، تمرکز روی تثبیت رشد و بعد افزایش وزن نهایی است. این روند، علاوه بر بهینه سازی مصرف خوراک، با کاهش ضایعات، در نهایت ضریب تبدیل خوراک را به صورت قابل توجهی کاهش می‌دهد.
تقسیم بندی دان به استارتر، پیش دان و فینیشر در چرخه ۴۲ روزه
تقسیم بندی دان بر پایه‌ی نیازهای تغذیه‌ای پرنده در سنین مختلف طراحی می‌شود. سه بخش اصلی در جیره مرغ گوشتی وجود دارد:
- دان استارتر (یا سوپر استارتر): از روز ۱ تا پایان هفته دوم استفاده می‌شود. دارای بالاترین درصد پروتئین (۲۲ تا ۲۴ درصد) و مواد مغذی برای شکل گیری ساختار بدنی و سیستم ایمنی است.
- دان پیش دان: هفته سوم تا چهارم. درصد پروتئین کمتر شده (۱۹ تا ۲۰ درصد) اما انرژی افزایش می‌یابد. تمرکز بر تثبیت رشد، بهبود عملکرد گله و یکنواختی است.
- دان فینیشر: هفته پنجم تا ششم. با پروتئین پایین تر (۱۷ تا ۱۸ درصد) و انرژی بالا، مناسب برای افزایش وزن نهایی است.
هر مرحله از این تقسیم بندی دان با تغییراتی در فرمول جیره، نقش ویژه ای در کارایی تولید ایفا می‌کند.
مقدار مصرف خوراک و تغییرات جیره در هر هفته از پرورش
جوجه های گوشتی به طور متوسط در طول چرخه پرورش ۴۲ روزه بین ۴.۸ تا ۵.۲ کیلوگرم دان مصرف می‌کنند. این میزان بسته به نژاد، شرایط محیطی و مدیریت فارم تغییر می‌کند. در ادامه، میزان مقدار مصرف خوراک در هر هفته آورده شده:
- هفته اول: حدود ۱۵۰ گرم برای هر پرنده
- هفته دوم: ۳۵۰ گرم
- هفته سوم: ۶۰۰ گرم
- هفته چهارم: ۹۰۰ گرم
- هفته پنجم: ۱۱۰۰ گرم
- هفته ششم: ۱۴۰۰ تا ۱۵۰۰ گرم
تغییر جیره‌ها در انتهای هر هفته انجام می‌شود و در این زمان باید مصرف آب جوجه گوشتی نیز افزایش یابد تا سازگاری گله با دان جدید بهتر صورت گیرد.
جدول کامل مصرف دان و افزایش وزن به تفکیک هفته
| هفته | نوع دان | میانگین مصرف دان(گرم/پرنده) | وزن متوسط (گرم) | ضریب تبدیل خوراک |
| 1 | سوپر استارتر | 150 | 120 | 1.25 |
| 2 | دان استارتر | 350 | 350 | 1.35 |
| 3 | دان پیش دان | 600 | 750 | 1.4 |
| 4 | دان پیش دان | 900 | 1200 | 1.5 |
| 5 | دان فینیشر | 1100 | 1800 | 1.6 |
| 6 | دان فینیشر | 1500 | 2400-2600 | 1.65 |
هفته اول تا دوم: استارتر یا سوپر استارتر برای تقویت سیستم ایمنی
در این مرحله، سیستم ایمنی جوجه‌ها بسیار ضعیف است و نیاز به انرژی، پروتئین و مکمل‌های خاص دارد. استفاده از سوپر استارتر با سطح پروتئین بالا، بهترین راه برای تقویت سیستم ایمنی و رشد اسکلت بدنی است. در این هفته‌ها، فرم دان معمولاً آردی یا کرامبل است تا قابلیت هضم بیشتری داشته باشد. همچنین دسترسی آزاد به آب تمیز و تازه، مکمل این تغذیه است.
هفته سوم تا چهارم: پیش دان برای تثبیت رشد و یکنواختی گله
با ورود به هفته سوم، نیاز پرنده به انرژی بیشتر از پروتئین است. در این مرحله دان پیش دان معرفی می‌شود. هدف اصلی، تثبیت رشد، یکنواختی گله و کاهش پراکندگی وزنی است. دان باید دارای چربی قابل هضم، آنزیم‌ها و پیش مخمرها برای بهبود جذب باشد. فرم دان می‌تواند پلت ریز باشد تا هم بلع راحت تری داشته باشد و هم اتلاف کاهش یابد.
هفته پنجم تا ششم: دان فینیشر برای افزایش وزن نهایی
مرحله پایانی پرورش، جایی است که سود نهایی شکل می‌گیرد. دان مصرفی در این هفته ها باید انرژی زا و متراکم باشد. دان فینیشر با کاهش پروتئین و افزایش چربی، زمینه را برای افزایش وزن نهایی فراهم می‌کند. همچنین استفاده از محرک های رشد گیاهی، تنظیم نور و تهویه اهمیت زیادی دارد. در این مرحله، کاهش استرس پرنده تأثیر مستقیمی در کاهش ضریب تبدیل خوراک دارد.
بررسی ضریب تبدیل خوراک در هر مرحله از تغذیه
ضریب تبدیل خوراک یا FCR، نسبت دان مصرفی به وزن زنده به دست آمده است. هر چه این عدد پایین تر باشد، سود بیشتری حاصل می‌شود.
- استارتر: ۱.۲۵ تا ۱.۳۵
- پیش دان: ۱.۴ تا ۱.۵
- فینیشر: ۱.۶ تا ۱.۷
استفاده از دان با کیفیت، مدیریت بستر، کاهش تراکم و تهویه مناسب می‌تواند FCR را بهبود بخشد.
مصرف آب و دان به تفکیک روز و هفته در جوجه گوشتی
مصرف آب جوجه گوشتی همیشه باید حداقل دو برابر دان مصرفی باشد. آب نه تنها به هضم کمک می‌کند بلکه تنظیم دمای بدن و جذب مواد غذایی را هم پشتیبانی می‌کند.
- روزهای اول: ۳۰-۵۰ میلی لیتر در روز
- هفته دوم: ۸۰-۱۰۰ میلی لیتر
- هفته سوم تا ششم: ۱۵۰ تا ۲۵۰ میلی لیتر
در تابستان، باید افزایش آب را تا ۳۵۰ میلی لیتر نیز مد نظر داشت.
